Sectoren
Psychologen zijn actief in diverse sectoren in onze samenleving. Het terrein waarop ze actief zijn is bijna zo breed als waar er mensen actief zijn. Immers, overal waar mensen zijn kan de psychologie van betekenis zijn.
Om dit complexe gegeven enigszins te structureren deelt de BFP haar leden in in verschillende sectoren. Deze sectoren zijn geordend op basis van de settings/domeinen waarin psychologie actief zijn.
Arbeids-
en organisatie-psychologen
Arbeids- en organisatiepsychologie (A&O) is het vakgebied dat zich bezighoudt met de organisatorische en menselijke kant van ondernemingen en van het beroepsleven in het algemeen, en met het consumentengedrag: de wereld van de marketing en de verkoop.
Wat doen ze?
Deze psychologen bouwen als professionals voortdurend aan het succes van organisaties door vanuit een langetermijnperspectief te werken aan het optimaliseren van het gedrag en de attitudes (inclusief betrokkenheid & motivatie) van de medewerkers. Dit kan gebeuren door middel van:
-
Rekrutering & selectie
-
Training & opleiding
-
Coaching & adviesverlening
-
Veranderingsmanagement & teambuilding
-
Evaluatie & feedback
-
Compensation & benefits
-
Sociale relaties & wetgeving
-
Functieanalyses
-
Testontwikkeling en onderzoek
Maar ook door diverse interventies rond:
-
Welzijn (ergonomie, tevredenheid, stress, veiligheid, geweld, work-life balans, enz.)
-
Contraproductief gedrag (pesten op het werk, absenteïsme & ziekteverzuim, gebrek aan discipline, enz.)
-
Diversiteit en de organisatiestructuur, -cultuur, -processen en -strategie.
Waar vind je ze?
Je vindt A&O psychologen vaak terug in personeelsdiensten ("HRM"), adviesbureaus, opleidingsbueaus (vooral voor "people skills"), selectiebureaus, interim-kantoren, VDAB-kantoren, outplacementcentra, marktonderzoeksbureaus, enzovoort. Daarnaast vind je ze af en toe ook terug in reclame- en communicatiebureaus.
A&O psychologen werken niet alleen onder het statuut van bediende of ambtenaar in allerlei soorten organisaties; veel A&O psychologen werken als zelfstandige (consultants, enz.).
De sector Arbeids - & Organisatiepsychologie wordt vormgegeven door VOCAP, de Vereniging voor Organisatie- , Consumenten- en Arbeidpsychologie.
Wat doen ze?
Klinisch psychologen beoefenen de psychologie in de ruimere gezondheids- en welzijnszorg door de vraag van de cliënt te onderzoeken (diagnostiek), de patiënt te begeleiden in de zoektocht naar een antwoord op die vraag (begeleiding en psychotherapie) of door ervoor te zorgen dat er zelfs geen vraag ontstaat (preventie).
De klinische psycholoog houdt zich onder meer bezig met individuele consultaties of groepsbegeleidingen, maar kan tevens interventies of programma’s opzetten bij specifieke groepen of buurten. Veel klinisch psychologen specialiseren verder in een specifiek domein van de klinische psychologie.
Klinisch psychologen beantwoorden vragen als:
-
Hoe kan ik beter met anderen communiceren?
-
Hoe kan ik mijn angst of stress verminderen en er beter mee omgaan?
-
Hoe kan ik leren omgaan met mijn ziekte of handicap?
-
Hoe kan deze buurt elkaar versterken om tot een beter welbevinden te komen?
-
Hoe kan ik werken aan mijn relatieproblemen?
-
Welke psychische problemen zijn er bij die persoon aanwezig?
-
Hoe kunnen kinderen mentaal veerkrachtiger worden?
Waar vind je ze?
Klinisch psychologen werken zowel in de brede gezondheidszorg als in de welzijnszorg, zowel in de eerstelijnszorg als in ambulante diensten en semi-residentiële of residentiële instellingen. Veel klinisch psychologen zijn, al of niet deeltijds, als zelfstandige in een eigen of groepspraktijk rechtstreeks toegankelijk voor de burger.
https://vvkp.be/zoek-psycholoog
De Nederlandstalige sector klinische psychologie wordt vormgegeven door de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen (VVKP). Haar Franstalige zusterorganisatie is de Union Professionnelle des Psychologues Cliniciens Francophones (UPPCF).
Klinisch psychologen
Klinische psychologie kan omschreven worden als de toepassing van de kennis en praktijk uit de wetenschap van de psychologie teneinde de gezondheid en het (mentaal) welbevinden van de persoon te versterken.
Klinisch psychologen zijn een wettelijk erkend en autonoom gezondheidszorgberoep. In bepaalde gevallen worden de prestaties van klinisch psychologen terug-betaald door de ziekteverzekering.
Schoolpsychologen
De sector schoolpsychologie houdt zich bezig met het ontwikkelen en verspreiden van psychologische kennis, die relevant kan zijn om het leren en welzijn van kinderen en jongeren in het onderwijs te bevorderen.
De sector ondersteunt de psychologen die actief zijn in het ruimere onderwijsdomein.
Wat doen ze?
Waar vind je ze?
De Nederlandstalige sector schoolpsychologie wordt vormgegeven door de Vlaamse Vereniging voor Schoolpsychologie (VVSP). Zij kent nog geen Franstalige zusterorganisatie.
De schoolpsycholoog optimaliseert de ontwikkeling van kinderen of jongeren in de interactie met de school. Die optimalisering kan gebeuren via directe begeleiding van de leerlingen en hun interacties met hun omgeving, of onrechtstreeks, door het optimaliseren van hun school- of thuisomgeving.
Schoolpsychologen kunnen binnen verschillende contexten tewerkgesteld worden:
-
In centra voor leerlingenbegeleiding (CLB’s, de vroegere PMS-centra) zijn schoolpsychologen vooral bezig met het begeleiden van kinderen/jongeren en het voeren van psychodiagnostisch onderzoek.
-
Men kan zich als zelfstandig schoolpsycholoog vestigen en allerlei individuele diagnose- en begeleidingsactiviteiten uitvoeren.
Wat doen ze?
De psychologische wetenschap en kennis heeft zich vooral binnen de universiteiten ontwikkeld. Daar gebruiken ze een breed scala aan methoden in het onderzoek: van observaties in het echte leven, met behulp van vragenlijsten tot zelfs experimenten en hersenbeeldvorming voor neuropsychologisch onderzoek.
We kunnen vooral twee verschillende onderzoeksbenaderingen onderscheiden:
-
Fundamenteel onderzoek. Bijvoorbeeld: psychologische functies zoals ons geheugen, de (soms) eigenaardige werking van onze zintuigen, onze emoties, de structuur van onze persoonlijkheid, groepsdynamiek, enz.
-
Toegepast onderzoek. Bijvoorbeeld: hoe effectief zijn psychologische interventies; wat werkt met wie? Wanneer, hoe en waarom werken psychologische interventies?
Waar vind je ze?
De sector Theorie en Onderzoek wordt gevormd door de Belgian Association for Psychological Science (BAPS).
Theorie en onderzoek
Psychologie als wetenschap is nog relatief jong. Hoewel niet ouder dan 150 jaar, wordt er tegenwoordig meer onderzoek gepubliceerd in het domein van de psychologie dan bijvoorbeeld in de geneeskunde.
De onderzoekers in de psychologie die in België actief zijn, zijn georganiseerd in deze sector van de BFP. De gemeenschappelijke taal is het Engels.
